Lionel Messi bao giờ thoát thai?
Quả thật, Messi đã khiến những đội bóng lớn nhất thế giới và cả những bộ óc thông thái trên ghế HLV như Alex Ferguson, Jose Mourinho hay Carlo Ancelotti tâm phục khẩu phục, nhưng số 10 của ĐT Argentina vừa thua Jorge Sampaoli. Nếu không phải fan ruột của bóng đá Chile, có lẽ bạn không biết Sampaoli. Nhưng đó chính là người vô hiệu hóa Messi tốt nhất, đó là chưa kể còn phải vô hiệu hóa một loạt ngôi sao sáng khác của Argentina, giúp Chile đăng quang tại Copa America 2015.
Trước trận chung kết Copa America 2015, một cây bút nổi tiếng về bóng đá Nam Mỹ lập tức đặt câu hỏi thú vị: giá trị của Sampaoli có tăng lên hay không, nếu Chile đánh bại Argentina? Bây giờ, câu trả lời đã có: Không!
Sampaoli thật ra không phải ngoại lệ. Tata Martino, HLV của Argentina, vừa thất bại dù may mắn được nắm Barcelona ở mùa giải 2013/14. Khi Martino ra đi, Barca lập tức trở lại đỉnh cao với một HLV “tay mơ” là Luis Enrique. Sampaoli và Martino dù sao cũng còn được biết đến nhiều hơn Ricardo Gareca. Sẽ có người đoán già đoán non: ông này có liên quan gì đến cựu tiền đạo lừng danh Carera của Brazil hay không? Xin thưa là không. Gareca gần như là kẻ “vô danh” trong bóng đá Nam Mỹ, dù ông vừa xuất sắc giúp Peru giành ngôi đệ tam anh hào Copa America, chỉ sau Chile của Sampaoli và Argentina của Martino.
Chẳng thấy CLB châu Âu nào (dù chỉ là cỡ trung bình hoặc yếu ở 5 giải VĐQG hàng đầu lục địa già) đoái hoài đến Sampaoli. Martino lại càng không, sau những gì diễn ra ở Barcelona. Gareca tất nhiên cũng không thể mơ bầu trời xanh của La Liga, Premier League hay Bundesliga. HLV Nam Mỹ không được các đội bóng châu Âu xem trọng vì những thất bại trong quá khứ, và còn vì thiếu một lá cờ đầu thật sự xuất sắc.
Sẽ có người nhắc ngay đến Diego Simeone. Đúng là Simeone xuất sắc, nhưng mùa vừa qua Atletico đã chơi không thành công. HLV Nam Mỹ có tài nhất và ảnh hưởng lớn nhất trong bóng đá châu Âu là Marcelo Bielsa chỉ nắm Marseille hiện ở đẳng cấp trung bình. Manuel Pellegrini hay Mauricio Pochettino cũng không nổi bật, nhất là ở mùa giải 2014/15.
Những HLV Nam Mỹ không thành công ở cấp CLB tại châu Âu là một bí ẩn khó giải thích, bởi người ta từng nói Carlos Bianchi hay Luiz Felipe Scolari hội đủ mọi điều kiện để thành công, nhưng họ vẫn thất bại. Trong quá khứ, Nam Mỹ từng có HLV thành công rực rỡ ở châu Âu, như Helenio Herrera.
Nam Mỹ và châu Âu gần như tương đồng về mức độ phát triển bóng đá, cả về cầu thủ lẫn HLV. Thế nhưng, trong khi cầu thủ Nam Mỹ (nhất là Argentina và Brazil) vẫn tung hoành khắp các sân cỏ châu Âu, thì các HLV Nam Mỹ lại vẫn đi tìm chính mình mà tìm hoài chẳng thấy!
Thời đại công nghệ số bây giờ, khó mà lấy lý do mù thông tin hoặc thiếu khả năng hội nhập hoặc 1.001 lý do khác để biện minh cho thất bại, dù ở bất kỳ môi trường bóng đá nào hoặc ở châu lục nào. Bóng đá hiện đại đã toàn cầu hóa, ở đâu cũng là môi trường hiệp chủng quốc, tất cả cùng gần như tiến đến một mẫu số chung là đặc tính đồng nhất về lối chơi và triết lý huấn luyện. Nếu Mourinho hay Fabio Capello sang châu Mỹ huấn luyện, có thể tin họ sẽ thành công. Ngược lại, vì sao các HLV Nam Mỹ chỉ thường thành công ở phần đất của mình vẫn là bài toán hóc búa chờ câu giải đáp thỏa đáng.
