Lăng kính: 2 bài toán giống nhau

1. Cái giá mà những nền bóng đá “giàu lên sau một ngày” phải trả, là sự đánh mất những giá trị truyền thống. Những ông chủ giàu có của các CLB sẽ tìm cách mua thật nhanh thành công thông qua các danh thủ và các HLV từ nước ngoài. Điều tất yếu xảy ra là những giá trị cố hữu phải “bị treo cổ”. Các lò đào tạo hoạt động cầm chừng (vì cầu thủ đội 1 được mua về bằng tiền), những lối chơi điển hình bị khai tử (vì các HLV đến từ khắp nơi trên thế giới).

Và khi giải VĐQG giàu có bất ngờ như thế, hậu quả đổ ập lên ĐTQG – đại diện toàn diện nhất của sức mạnh một nền bóng đá.

Đó là một vấn đề đã quá nổi tiếng của bóng đá Anh, nơi Premier League được sở hữu bởi các ông chủ giàu có và bị cám dỗ hoàn toàn bởi sức mạnh của đồng tiền. Nhưng rất trùng hợp, đối thủ của họ trong đêm nay, đội tuyển Ukraine, cũng là một “nạn nhân” như thế. Giải VĐQG nước này đang giàu có bất bình thường.

2.Những CLB lớn nhất Ukraine được sở hữu bởi những Igor Surkis (Dinamo Kiev), Rinat Akhmetov (Shakhtar Donetsk), Oleksandr Yarolavsky (Metalist Kharkiv),… những doanh nhân giàu có bậc nhất đất nước này. Giàu đến mức không ai biết họ có bao nhiêu tiền. Người ta chỉ biết choáng ngợp trước cách họ tiêu tiền: đơn cử, Yarolavsky đã móc túi riêng tới gần 300 triệu USD để cải tạo thành phố Kharkiv nhằm phục vụ cho EURO 2012.

Họ giàu như thế, nên trong đội hình các CLB Ukraine, tràn ngập những ngôi sao quốc tế. Những cầu thủ như Srna (Croatia) hay Willian (Brazil) trong đội hình Shakhtar ở tầm vóc mà ngay cả những CLB lớn nhất châu Âu cũng thèm muốn.

Hậu quả tất yếu là sức cạnh tranh của các cầu thủ Ukraine sẽ giảm đi. Người ta sẽ phải tiếc nuối hiệu quả của các học viện nước này trước năm 1990. Đó là thời đại của HLV Lobanovsky vĩ đại, khi Dinamo Kiev đóng góp phần lớn tuyển thủ cho ĐT Liên Xô. Đó là thời mà cậu bé Andrei Shevchenko, bị các trường đào tạo thể thao ở Kiev đánh trượt vì thiếu kỹ thuật, nhưng những con mắt tinh đời của học viện Dinamo Kiev vẫn nhìn ra tư chất của cậu, để rồi trau dồi cầu thủ ấy trở thành một trong những nhân tố nổi tiếng nhất của bóng đá Ukraine. Thời ấy, những tỷ phú giàu lên “bất bình thường” kiểu Rinat Akhmetov chưa có nhiều, và chưa “chơi” bóng đá.

3.Sự tương phản giữa quá khứ và hiện tại, giữa thời giàu có và khi cơ hàn nổi bật lên trong cuộc đấu này, bởi cả Anh và Ukraine đều đang loay hoay đi tìm một thế hệ mới.

Anh đã trăn trở tìm một thế hệ mới từ nửa thập kỷ qua, kể từ sau khi bị loại đau đớn ở vòng loại EURO 2008. Nhưng các CLB Premier League chẳng hơi đâu trau dồi cầu thủ Anh cho họ. Còn Ukraine, vấn đề nổi bật lên khi Andrei Shevchenko, biểu tượng của nền bóng đá này suốt nhiều năm, đã giải nghệ. Những Tymoschuk hay Voronin đều sắp đến ngày giải nghệ.

Họ sẽ gặp nhau để thử nghiệm một thế hệ mới, với rất nhiều cầu thủ mười chín đôi mươi, rất nhiều kỳ vọng. Và có thể sẽ có kẻ thắng và người bại, không phải sau trận này thì cũng sau vòng loại World Cup 2014.

Nếu chiến bại, họ chỉ còn biết trách tại sao giải VĐQG nước mình đã giàu lên quá nhanh.