Brazil và bài học về cách tổ chức: Ác mộng Rio!

Hai ngày trước khi trận đấu giao hữu Brazil - Anh (đêm 2/6) diễn ra, chính quyền thành phố Rio khẩn cấp ra lệnh hoãn trận đấu tại SVĐ Maracana với lý do không đảm bảo an toàn, khi mà công trình cải tạo SVĐ này vẫn ngổn ngang như bãi chiến trường. Tuy nhiên, chẳng bao lâu sau lệnh cấm đã được gỡ bỏ. Ở thời điểm cực kỳ nhạy cảm, ngay trước thềm Confederations Cup, sự việc này đã ảnh hưởng ghê gớm đến Brazil với những mối quan ngại đã trở thành sự thật.

1.Confed Cup chỉ còn nửa tháng nữa (15-30/6), nhưng sân Maracana (tổ chức 3 trận đấu gồm cả trận chung kết) vẫn còn chưa hoàn thiện. Đặc biệt khu vệ sinh, nơi chính các kỹ sư xây dựng thừa nhận là  nguy hiểm nhất khi các dầm thép hoen rỉ đang được thay thế… Thậm chí, ngày 29/4 vừa qua, Maracana có trận đấu thử đầu tiên ở đây giữa hai đội cựu ngôi sao Brazil, ghế mới được tập kết ngoài vỉa hè cách sân hơn 1km. Toàn bộ khu vực khuôn viên SVĐ vẫn bị cày tung và mối nguy hiểm nằm ở chính những hầm hố, vật liệu xây dựng chất đầy khắp nơi, dù theo kế hoạch nó phải hoàn thành từ tháng 12/2012.

Sân Soccer City ở Nam Phi chỉ hoàn thành và sử dụng vào cuối năm 2009. Đến sát ngày diễn ra lễ khai mạc, SVĐ này mới trải cỏ phía ngoài sân. Nhưng kỳ Confed Cup 2009, các trận đấu tổ chức ở những SVĐ không có sửa chữa. Kế hoạch xây dựng, sửa chữa SVĐ ở Nam Phi bị đặt dấu hỏi rất lớn nhưng cuối cùng họ cũng hoàn tất đúng tiến độ. Nhưng ở Brazil, mọi chuyện tiến triển rất chậm, bất chấp nhắc nhở, hỗ trợ và tư vấn từ FIFA. BTC địa phương vẫn cam đoan chắc như đinh đóng cột rằng nó sẽ sẵn sàng trước Confed Cup ít nhất 1 tháng. Thậm chí, khi lên lịch đá giao hữu với Anh tại Maracana, họ cũng chẳng buồn để ý xem SVĐ này có thể sử dụng chưa. BTC trận giao hữu với Anh còn bị chỉ trích nặng nề hơn nữa khi không buồn báo cáo tình trạng sân cho đến tận ngày đối thủ của họ đặt chân xuống Rio. Phải đến khi Hội thẩm phán Rio lên tiếng, “hình thù” ngổn ngang của nó mới được phơi bày.

Tiến độ không đảm bảo. Trì hoãn 3 lần. Chậm gần 2 năm so với dự kiến ban đầu. Chi phí đội lên gần gấp rưỡi (trên 300 triệu bảng). Và có khả năng không kịp hoàn thiện cho Confed Cup 2013. Rio đang mất điểm. Thậm chí, báo chí ở đây còn thẳng thắn coi đó là “sự xấu hổ” của Brazil, chính quyền địa phương và cả FIFA.


2.Tuy nhiên sự xấu hổ của chính quyền địa phương không chỉ nằm ở cái cảnh tượng “hùng vĩ” máy móc, cần cẩu, vật liệu bên ngoài sân mà còn là cái cách xử lý tình huống và sự chuyên nghiệp trong khâu tổ chức. Với tư cách là chủ nhà, chưa nói đến Confed Cup hay World Cup, chỉ nói ở phương diện một trận giao hữu ở đẳng cấp thế giới, Rio đã thiếu sự chuẩn bị. Đến mức báo chí Anh còn phải nói: “Dường như họ quên mất ngày diễn ra trận đấu!”. Đó là mối đe dọa bởi tuần trước Tổng thống Brazil, bà Dilma Rousseff có ca ngợi 6 SVĐ tổ chức Confed Cup đã đủ tiêu chuẩn FIFA thì chỉ vài tiếng sau, một phần nhỏ mái sân Salvador (1 trong 6 sân tổ chức Confed Cup) bị sụp vì mưa lớn, may không ai bị thương.

Mãi 1 ngày sau khi ĐT Anh nhận khách sạn, tập tành, thư giãn chán chê, tòa án Rio mới đưa ra yêu cầu hoãn trận đấu vì lý do an toàn xây dựng. Lạ ở chỗ là BTC sân lại cương quyết khẳng định, dù có ngập ngụa trong công trường thế thôi nhưng nó vẫn đủ tiêu chuẩn tổ chức trận đấu lớn, dự kiến có tới 75.000 người đến sân. Bằng chứng ư? Một bản báo cáo có cam kết của phía nhà thầu xây dựng, khẳng định rằng kết luận thiếu an toàn là vô căn cứ. Một lập luận hoàn toàn ngược với những gì tòa án Rio đưa ra. Hài hước hơn nữa là chính quyền địa phương giải thích rằng, sở dĩ có yêu cầu hoãn trận đấu và quan điểm thiếu nhất quán này là do… BTC sân làm ăn quan liêu, tắc trách khi không nộp bản báo cáo kiểm tra an toàn cho đúng người có thẩm quyền. Quả bóng được đá cho những người có trách nhiệm… thấp nhất.

3.May quá! Trận đấu vẫn diễn ra. Nhưng liệu có sự “cứu vãn” tình thế nào giữa các bên có liên quan? Bởi ai cũng hiểu rằng, nếu trận đấu với Anh không thể tổ chức, nỗi xấu hổ của Rio, Brazil và FIFA sẽ trở thành sự nhục nhã. Vì thế mà dù trận đấu vẫn được tiến hành bất chấp lo ngại rằng, chỉ tiêu an toàn chỉ là hình thức, với một canh bạc của chính quyền Rio!

Chỉ là một trận giao hữu, nhưng tất cả những lo ngại của thế giới dành cho Confed Cup và World Cup đều xảy ra. Đó là tiến độ xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng, khả năng chuẩn bị cho giải. Đó là cung cách tổ chức, khả năng điều phối, quản lý, xử lý tình huống của nước chủ nhà. Với tình hình này, không hiểu sau 2 tuần nữa Confed Cup sẽ ra sao? Liệu các trận đấu có phải chuyển sân không? Liệu Brazil có đủ năng lực tổ chức? Và xa hơn, World Cup 2014 sẽ thế nào đây?

PHÁT BIỂU
Nhà báo Tim Vickery (BBC): “SVĐ hoàn toàn không đáp ứng được yêu cầu an toàn để tổ chức trận đấu lớn và đông CĐV. Tổ chức trận đấu ở nơi này là sự mạo hiểm của BTC”.

Frank Lampard: “Chúng tôi chờ đợi trận đấu này. Việc tổ chức thuộc về địa phương và chúng tôi chỉ quan tâm đến trận đấu. Dù sao trận đấu diễn ra đúng lịch cũng là tin đáng mừng”.

Thẩm phán Adriana Costa dos Santos (người yêu cầu hoãn trận đấu): “Những báo cáo về quy tắc an toàn đã được cung cấp. Chúng tôi rút lại lệnh hoãn trận đấu”.

An ninh cũng đáng lo
Ngoài chuyện an toàn của các SVĐ, vấn đề an ninh tại bóng đá Brazil cũng rất đáng báo động. Thời gian gần đây liên tiếp diễn ra các vụ xung đột, bạo loạn gây hậu quả nghiêm trọng. Hồi tháng 3 vừa rồi, ít nhất 6 người đã bị thương khi hàng nghìn CĐV chen lấn nhau mua vé vào sân Arena Fonte Nova để xem trận khai mạc giải vô địch vùng Đông Bắc Brazil. Cần biết rằng Arena Fonte Nova là một trong các SVĐ tổ chức World Cup vào năm tới.

Mới nhất vào đầu tháng 4, cảnh sát Brazil đã bất lực trước màn bạo động của các CĐV Argentina và cả các cầu thủ CLB Arsenal Sarandi sau trận thua 2-5 trước Atletico Mineiro tại Copa Libertadores.

Trước đó vào tháng 3/2012, một vụ bạo loạn nghiêm trọng ở trận Corinthians – Palmeiras đã khiến 1 CĐV bị bắn chết và 3 người khác bị thương nặng. Rõ ràng công tác đảm bảo an ninh tại bóng đá Brazil vẫn rất yếu kém. Các ĐT và FIFA có lý do để lo lắng khi World Cup 2014 đang tới gần.

SVĐ Maracana
Tên đầy đủ: Estadio Jornalista Mario Filho
Vị trí: Rio de Janeiro, Brazil
Khởi công: 02/08/1948
Khánh thành: 16/06/1950
Cải tạo: 2000, 2006, 2013
Sức chứa: 78.838 người
Lượng khán giả kỷ lục: 199.854 người (trận Brazil – Uruguay, 16/07/1950)
Kích thước: 105m x 68m
Các sự kiện lớn đăng cai: World Cup 1950, World Cup 2014, Olympic 2016, Paralympic 2016