Những "biến thể" số 10 ở Premier League
Nhắc tới “số 10 cổ điển” tại Premier League, ta có thể hình dung ra ngay những siêu sao một thời như Dennis Bergkamp, Gianfranco Zola hay phần nào là Eric Cantona, những cầu thủ có xu hướng chơi phía sau tiền đạo cắm và kiến tạo nên những cơ hội.
Thế nhưng dường như trong bóng đá hiện đại, đặc biệt là tại Premier League, vai trò của các “số 10 cổ điển” đang mờ nhạt dần, hay nói chính xác hơn là không còn nữa. Thay vào đó là những “số 10 hiện đại”, được trao cùng lúc nhiều nhiệm vụ hơn, đa năng hơn, nhưng sức sáng tạo không hề thua kém các bậc tiền bối.
Mesut Oezil (Arsenal)
Tiền vệ người Đức chính là cầu thủ hiện đại có lối chơi gần với một “nhạc trưởng” truyền thống nhất. Phẩm chất thiên tài của anh chính là lý do khiến một người vốn “bủn xỉn” như Arsene Wenger phải dốc hầu bao chiêu mộ cho bằng được. Có những ý kiến cho rằng mùa giải đầu tiên của Oezil chưa được như kì vọng, anh không thể thích nghi với Premier League, nhưng thực tế lại khác.
Thoạt nhìn, có vẻ như chàng cầu thủ 25 tuổi vô cùng lười biếng và chậm chạp. Nhưng sự thật là cách di chuyển mềm mại và tinh tế của anh khiến các đối thủ gặp vô vàn khó khăn. Khả năng chuyển từ thế phòng ngự sang tấn công cực nhanh của Oezil cũng là không thể xem thường. Những đường chuyền đầy sáng tạo của anh là thứ vũ khí đáng gờm hơn nhiều so với những cú sút xa uy lực hay những pha đột phá dũng mãnh của các cầu thủ Anh cùng vị trí.
Điểm khác biệt giữa Oezil với những “số 10 cổ điển” là anh không chơi cố định phía sau tiền đạo cắm. Thay vào đó, cựu cầu thủ Real Madrid có xu hướng di chuyển sang 2 hành lang cánh, và thường là cánh phải. Dù giỏi đi bóng, nhưng Oezil thích liên kết các đồng đội với nhau bằng những đường chuyền ngắn đơn giản hơn là tự mình đột phá hay dứt điểm.
Philippe Coutinho (Liverpool)
Tài năng trẻ của Liverpool là một chuyên gia làm bóng thực thụ. Khả năng nổi bật nhất của anh là những cú chọc khe đầy sáng tạo và chuẩn xác. Tuy nhiên, với tốc độ cùng sự tinh quái trong từng pha xử lý, HLV Brendan Rodgers không muốn hạn chế anh trong vai trò một “số 10” đơn thuần.
Mùa giải năm nay, cùng với những sơ đồ chiến thuật được thay đổi linh hoạt của The Kop, Coutinho cũng đã được thử sức trong nhiều vai trò khác nhau. Ngay cả khi phải đảm đương nhiệm vụ của một tiền vệ trung tâm, chàng cầu thủ 21 tuổi cũng sẵn sàng tranh chấp bóng và điều tiết lối chơi từ giữa sân. Nhờ thể lực ngày càng được cải thiện, “số 10” của Liverpool đang ngày càng đa năng hơn và tiến bộ hơn.
Điều đáng tiếc là anh sẽ không có cơ hội thể hiện tài năng tại VCK World Cup sắp tới cùng ĐTQG Brazil. Nhưng với tuổi đời còn rất trẻ cùng tiềm năng cực lớn, cơ hội để Coutinho vươn tới tầm thế giới vẫn còn đang rộng mở trước mắt.
Oscar (Chelsea)
Jose Mourinho từng rất trọng dụng Oscar ở giai đoạn lượt đi của mùa giải, trước khi anh sa sút phong độ theo cái cách mà HLV người Bồ nghi ngờ là để giữ sức cho VCK World Cup sắp tới. Tất nhiên, chẳng phải ngẫu nhiên mà tiền vệ người Brazil lại gây ấn tượng được với một chiến lược gia khó tính như “Người đặc biệt”.
Khả năng lên công về thủ của Oscar là yếu tố quyết định giúp anh “ghi điểm” trong mắt Mourinho. Tiền vệ trẻ người Brazil có khả năng quấy rối hàng thủ đối phương cực tốt, đồng thời lại luôn sẵn sàng lùi sâu hỗ trợ phòng ngự khi cần thiết. Đó chính là sự khác biệt giữa anh và Juan Mata, người đã phải “cuốn gói” ra đi dù là một “số 10” điển hình hơn nhiều.
Có thể Oscar không sở hữu những đường chuyền tinh tế như Mata, nhưng bù lại anh có tốc độ, có tài săn bàn cùng khả năng liên kết với các đồng đội nhanh chóng và hiệu quả. Tóm lại, Oscar là một mẫu “số 10” hiện đại hoàn hảo, phù hợp tuyệt đối với sơ đồ 4-2-3-1 sở trường của The Blues. Điều anh cần có lẽ chỉ là thêm thời gian để trưởng thành và ổn định hơn mà thôi.
Juan Mata (Man Utd)
Mata lại có phong cách chơi bóng hoàn toàn khác đồng đội cũ của Oscar, thay vào đó là nhiều điểm tương đồng Oezil của Arsenal hơn. Anh có xu hướng chơi ở khoảng trống phía sau tiền đạo cắm, không thích lùi sâu phòng ngự. Mỗi khi Mata lùi sâu, đó là để chờ đón bóng từ đồng đội hơn là cố gắng tranh chấp từ chân đối phương.
Mata thích được tự do di chuyển trong phạm vi sát vòng cấm địa đối phương. Anh không sở hữu tốc độ tốt, nhưng bù lại có những pha chạm bóng đầy sắc sảo và những đường chuyền chuẩn xác. Anh cần một đội bóng phải phục vụ mình, thay vì bị áp đặt vào những phong cách chiến thuật nặng nề. Đó cũng chính là lý do anh bị Mourinho lạnh nhạt.
Nói tóm lại, Mata không đáng với cái giá 37,1 triệu bảng nếu như M.U mua anh về chỉ để xếp trong vai trò đá cánh. Anh không hề có tố chất để chơi dạt biên: không tốc độ, cũng không có luôn khả năng hỗ trợ phòng ngự. Muốn thấy một Mata đỉnh cao, tân HLV trưởng của “Quỷ đỏ” cần phải trả anh về vị trí sở trường: một “số 10” thực thụ.
David Silva (Man City)
Cũng giống như Oezil, Silva dù có đủ phẩm chất trở thành “nhạc trưởng”, nhưng anh lại có xu hướng dạt biên hơn. Tuy nhỏ con nhưng anh thực sự là một thiên tài. Tiền vệ người TBN có cái chân trái ma thuật luôn sẵn sàng tạo nên sự khác biệt từ những cú sút xa. Hơn thế, anh còn có sự thông minh sáng tạo và khả năng đi bóng xuất sắc.
Ở trận gặp Liverpool lượt về Premier League diễn ra trên sân Anfield, khi Yaya Toure đã rời sân và Sergio Aguero không kịp bình phục chấn thương, Silva gần như là cầu thủ duy nhất vực dậy The Citizens, bất chấp đã bị chủ nhà dẫn trước 2-0 từ sớm. Suýt chút nữa, anh cùng các đồng đội đã làm nên một cuộc ngược dòng ngoạn mục ngay tại Merseyside.
Chẳng phải ngẫu nhiên mà tiền vệ Mark Noble của West Ham đã phải ca ngợi đầy thán phục, rằng Silva thậm chí còn là một “số 10” xuất sắc hơn cả Oezil!
Christian Eriksen (Tottenham)
Tiền vệ trẻ người Đan Mạch có thể coi là bản hợp đồng thành công duy nhất của Spurs ở kì chuyển nhượng Hè năm ngoái. Anh có thể chơi tốt cả ở vị trí tiền vệ trung tâm lẫn “số 10”, thậm chí là dạt cánh trái. Vấn đề duy nhất của Eriksen trong vai trò chạy cánh là anh hoạt động chưa đủ năng nổ, hỗ trợ phòng ngự còn hạn chế.
Bù lại, điểm mạnh của Eriksen là kỹ thuật tuyệt vời, tốc độ, sự khéo léo và lối chơi bóng thông minh. Nhãn quan chiến thuật, những đường chuyền chuẩn xác và khả năng tổ chức đã khiến người ta phải liên hệ anh với những ngôi sao cũ của Ajax như Wesley Sneijder hay Rafael van der Vaart.
Khác với đồng đội Jan Vertonghen, người gần như chắc chắn sẽ ra đi sau khi Tottenham thất bại trong nỗ lực giành vé dự Champions League, Eriksen đã cam kết sẽ ở lại và điều đó hứa hẹn một tương lai mới tươi sáng hơn cho “Gà trống”, cũng như cho chính cựu cầu thủ của Ajax, khi HLV tương lai của CLB chắc chắn sẽ phải xây dựng một lối chơi xung quanh anh.
Wayne Rooney (Man Utd)
Rooney là một “số 10” ít giống... “số 10” nhất. Anh có lối chơi khá hoàn thiện, tới nỗi HLV trưởng có thể dễ dàng bố trí anh ở bất kì vị trí nào trên sân. Nhưng có lẽ để hiệu quả nhất cho đội bóng, “gã Shrek” cần phải chơi phía sau tiền đạo cắm giống như cách Sir Alex Ferguson đã dùng anh, cho dù bản thân anh không hài lòng với vai trò này.
Về bản chất, Rooney là một tiền đạo. Nhưng anh còn có khả năng sút xa, có lối chơi dũng mãnh, có những pha dốc bóng tốc độ. Đó là những đặc điểm giúp anh thích nghi tốt với vai trò một tiền vệ hộ công có khả năng ghi bàn trực tiếp, giống như Frank Lampard tại Chelsea trước đây.
Hơn thế, mặc dù là một cầu thủ tấn công, Rooney luôn rất tích cực hỗ trợ phòng ngự và tranh chấp bóng từ khu vực giữa sân. Với nền tảng thể lực dồi dào, anh luôn có mặt tại mọi điểm nóng trên sân, sẵn sàng phá bóng, tắc bóng khi cần thiết, và điều đó là cực kì có lợi cho lối chơi chung.
