Bayern Munich: Khủng hoảng bản sắc với Guardiola
* Tổng hợp chuyển nhượng ngày 21/7
* Cập nhật danh sách chuyển nhượng mùa Hè 2014
Bayern, với 3 lần vào chung kết Champions League trong 4 mùa giải liên tiếp, khi ấy vừa giành cú ăn ba lịch sử. Họ sở hữu một đội hình trẻ trung giàu tính kế thừa, với duy nhất Franck Ribery ngoài 30 tuổi. Mặc dù chiến thuật của Jupp Heynckess và Guardiola cơ bản là khác nhau, nhưng khi ấy không ai tỏ ra phù hợp với chiếc ghế HLV “Hùm xám” hơn nhà cầm quân trẻ tuổi người xứ Catalunya.
Hầu hết các cầu thủ Bayern đã làm quen với lối đá chuyền bóng nhanh trong phạm vi hẹp làm nên “thương hiệu” Guardiola từ thời Louis van Gaal. Và cũng chỉ có duy nhất Barca là có tỉ lệ kiểm soát bóng nhiều hơn Bayern tại 4 kỳ Champions League liên tiếp trước khi Pep cập bến Munich (theo thống kê của Uefa.com).
Trong bài phỏng vấn đầu tiên, Guardiola thừa nhận rằng lực lượng của Bayern khi đó và triết lý bóng đá của ông chưa thực sự phù hợp với nhau. Mặc dù vậy, ông vẫn cam kết sẽ linh hoạt hơn với phát biểu: “Các cầu thủ Barca sở hữu những kỹ năng khách với Bayern. Tôi mới là người cần phải thích nghi chứ không phải cả hệ thống”.
Vấn đề là, sau 1 năm hợp đồng, Bayern cá tính của ngày nào đang dần đánh mất đi bản sắc riêng. Thay vì đưa “Hùm xám” tới một đẳng cấp cao hơn, chiến lược gia người Tây Ban Nha lại đang cơ cấu lại cả đội bóng theo chiều hướng khác.
Hè năm ngoái, 2 “siêu dự bị” của Heynckes là Luiz Gustavo và Mario Gomez đã bị đẩy đi, chưa kể tài năng trẻ triển vọng Emre Can. Theo chiều ngược lại, Bayern chào đón Mario Goetze với giá 37 triệu euro, cùng với đó là Thiago Alcantara, cậu học trò theo chân Guardiola đến Đức từ Catalunya.
Một cái tên bị ruồng bỏ dưới thời Heynckes, Rafinha bỗng nhiên nhận được sự tín nhiệm của Pep để trở thành hậu vệ phải số một. Philipp Lahm được đẩy vào đá tiền vệ trung tâm, trong khi bản hợp đồng kỉ lục Javi Martinez bị tống lên ghế dự bị. Người hùng Mario Mandzukic “biến mất” trong những trận cầu lớn, còn Thomas Mueller có số phút thi đấu ít nhất trong suốt sự nghiệp của anh tại Bayern.
Đó là một Bayern rất khác, một Bayern có thừa chiều sâu để dễ dàng vô địch Bundesliga nhưng lại thiếu đi sức bùng nổ tại Champions League. Sau chật vật giành quyền vào bán kết, họ bị Real Madrid “nghiền nát” tới 5 bàn không gỡ, một cái tát trời giáng vào niềm tự hào của người Bavaria.
Bayern vẫn đang tiếp tục thay đổi mạnh mẽ trong mùa Hè năm nay. Robert Lewandowski và Sebastian Rode đã gia nhập đội chủ sân Allianz Arena theo dạng CNTD. Sau đó là Juan Bernat, nhân vật mà chẳng ai hiểu sẽ được bố trí như thế nào. Mandzukic và Toni Kroos, những trụ cột trong chiến dịch ăn ba thuở nào, nay đều đã rời nước Đức để đến thủ đô Madrid.
Báo chí Đức đã đi sâu vào phân tích những vấn đề của Bayern, và rút ra 2 lựa chọn cho Guardiola một khi Thiago và Ribery cùng trở lại sau chấn thương. Cả 2 phương án ấy đều có Rafinha và Bernat, bộ đôi sẽ chơi hai cánh của hàng phòng ngự, còn Lahm và David Alaba được bố trí đá tiền vệ trung tâm.
Trong khi đó, sự trở lại của Thiago sẽ đồng nghĩa với việc Alaba bị “ra rìa”, hoặc một tiền vệ tấn công hay thậm chí là Lewandowski sẽ phải nhường chỗ.
Bayern sẽ chơi như thế nào, đó vẫn là một điều còn mơ hồ, và thậm chí cả động lực thi đấu của họ cũng sẽ bị đặt dấu hỏi. Nhưng một điều chắc chắn là họ đang thay đổi quá nhanh.
Thương vụ bán Kroos là hoàn toàn có thể tránh được. Theo tờ Bild, Bayern đã đề nghị ngôi sao này gia hạn hợp đồng với mức lương 7 triệu euro mỗi năm, và từ chối nâng cao hơn dù chỉ một chút. Trong khi Kroos là một cầu thủ tài năng bậc nhất của “Hùm xám”, thì mức lương anh được đề nghị thấp hơn so với cả Ribery, Goetze (cả 2 đều là 12 triệu euro), Lahm, Bastian Schweinsteiger (10 triệu), Thomas Mueller và Thiago (8 triệu).
Đó là chưa kể, theo một số nguồn tin không chính thức, lương của Lewandowski và Arjen Robben cũng đều đạt ngưỡng 8 triệu euro hàng năm. Lahm và Mueller đều đang được đề nghị những bản hợp đồng mới cải thiện hơn, mặc dù con số cụ thể vẫn chưa được tiết lộ.
Chính vì thế, một lời đề nghị trong khoảng từ 8-10 triệu euro (mà theo chuyên gia Raphael Honigstein là tương đương khoản lương Kroos đòi hỏi) hoàn toàn không phá vỡ cấu trúc lương của Bayern. Họ đã sẵn sàng chi khoản tiền kỉ lục 17 triệu euro để trả cho Guardiola, và cũng bỏ không ít ra đưa về Thiago cho một hàng tiền vệ vốn đã rất đông đúc, không thể nói Bayern tiếc tiền hay không thể đáp ứng những yêu cầu của Kroos. Đơn giản chỉ là Pep không muốn anh.
Việc để những trụ cột như Kroos, Mandzukic ra đi trong giai đoạn họ đang ở đỉnh cao sự nghiệp không phải cách làm của một đội bóng đang xây dựng thành công và hướng tới một tầm vóc mới. Càng khó hiểu hơn khi một người hùng bản địa như Schweinsteiger bị xếp dự bị để thay bằng một hậu-vệ-cánh đẳng cấp ở vị trí tiền-vệ-trung-tâm.
Rõ ràng, thay vì cố gắng để trở nên phù hợp hơn với Bayern và đưa đoàn quân thiện chiến của Heynckes tới một tầm vóc mới, Guardiola đang xây dựng một đội bóng hoàn toàn mới, với một chiến thuật cũng cực kỳ lạ lẫm. Trong hệ thống ấy của Pep, không một ai, ngay cả bản hợp đồng kỷ lục Martinez, là dám chắc về vai trò của mình.
Kết quả của năm đầu tiên Guardiola nắm quyền khá mâu thuẫn: Đẳng cấp của những cầu thủ ông có cùng chiều sâu đội hình là quá đủ để giúp Bayern vô địch Bundesliga cũng như Club World Cup, ngoài ra, ông cũng xứng đáng được ngợi ca khi giúp “Hùm xám” quật ngã Chelsea tại Siêu cúp châu Âu và hạ gục đại kình địch Dortmund tại chung kết Cúp Quốc gia.
Ngược lại, Guardiola được thâu nạp không phải chỉ đơn thuần để vô địch giải quốc nội, mà mục tiêu quan trọng nhất vẫn là thống trị Champions League. Không phủ nhận họ vẫn là một thế lực tại giải đấu này, nhưng Pep đã thất bại trong nhiệm vụ đưa Bayern lần thứ 2 liên tiếp lên đỉnh cao châu Âu.
Tài năng của Guardiola xứng đáng để BLĐ Bayern tiếp tục kiên nhẫn với ông, nhưng vấn đề ở chỗ hợp đồng giữa 2 bên sẽ chỉ còn lại 2 năm, trong khi không ít ngôi sao quan trọng tại Allianz Arena lại đang ở phía bên kia sườn dốc của sự nghiệp.
Có thể Pep sẽ đặt niềm tin vào thế hệ trẻ của “Hùm xám”, vào những cái tên như Pierre Hojbjerg, như tân binh Bernat, hay như “thần đồng” của ĐT Mỹ Julian Green. Nhưng nên nhớ, kinh nghiệm đỉnh cao của các “chú nhóc” này còn thua xa Kroos hay Goetze, một tiền vệ tài năng phải đóng vai trò “siêu dự bị” trong suốt năm đầu của Pep tại Đức.
Những lo lắng bắt đầu xuất hiện trên gương mặt các CĐV Bayern, khi Lahm chia tay ĐTQG để tập trung cống hiến cho CLB. Thực tế ấy nhắc cho người ta nhớ lại rằng, anh đã bước sang tuổi 31. Giống như vậy là Dante, là Ribery, và họ đều đã có dấu hiệu sa sút, chẳng ít thì nhiều. Schweinsteiger chỉ còn vài tuần nữa cũng sẽ được nếm trải sinh nhật đầu tiên đạt đến ngưỡng tuổi “băm”, trong khi Robben cũng đã tròn 30 từ cách đây 6 tháng.
Hiện tại, Bayern vẫn là một tập thể hùng hậu có đủ vũ trang để lên ngôi Bundesliga cũng như cúp Quốc gia. Nhưng cho đến thời điểm này, những hoạt động trên TTCN chưa cho thấy họ có bước tiến nào đáng kể trong nhiệm vụ giành lại vinh quang Champions League. Trong khi những Real (đã mua Kroos và sắp tới là cả James Rodriguez), Barca (đã mua Luis Suarez và Marc-Andre ter Stegen) và Chelsea (mua Diego Costa, Cesc Fabregas và Filipe Luis) đều đã tỏ ra hết sức tích cực.
Chờ cho tới lúc những “mầm non” của Bayern trưởng thành, hẳn những trụ cột như Lahm, Schweinsteiger hay Robben đều đã “quá lứa lỡ thì” hết. Và khi ấy thì Guardiola, người chỉ dẫn dắt đội bóng yêu thương Barca của ông trong 4 năm, có lẽ cũng sẽ phải chia tay Munich trong nỗi thất vọng tột cùng.
Bayern đã chấp nhận hy sinh triết lý bóng đá trực diện và hiệu quả đến đáng sợ của Heynckes để xây dựng một tương lai lâu dài cùng với Guardiola. Nhiệm vụ của chiến lược gia người Tây Ban Nha là xây dựng nên một đội bóng có thể phát triển đến đẳng cấp cao nhất, giống như triều đại ông để lại tại Nou Camp. Pep có thể là đảm bảo cho một tương lai thành công lâu dài.
Tuy nhiên, từ góc nhìn của CĐV, việc hủy hoại một Bayern đang thành công để chờ thêm một vài năm cho những thành công mới là sự lựa chọn sai lầm. Chưa kể việc chờ đợi một đội bóng với triết lý của Guardiola phát triển, để rồi ông lại ra đi sau 2 năm nữa, ở thời điểm chưa biết Bayern đã đạt tới đỉnh cao họ mong đợi hay chưa, là sự mạo hiểm không cần thiết. Với một HLV mới, tất cả triết lý các cầu thủ Bayern đã thấm nhuần trong suốt 4 năm trước đó sẽ “đổ xuống sông xuống biển”.
1 năm trước, Bayern dường như có tất cả, hướng tới những thành công vững mạnh, trường kỳ. Nhưng giờ điều đó không còn chắc chắn nữa. Họ đang đứng trước một cuộc khủng hoảng bản sắc, mà mỗi hành động lúc này đều cần sự cẩn trọng, chu đáo nếu không muốn tình hình trở nên tồi tệ hơn. Gã khổng lồ nước Đức vẫn là một trong những “ông kẹ” ở châu Âu, nhưng họ đang dần tự đẩy mình vào thế khó.
