3 hậu vệ, tại sao không?
Thực tế, sơ đồ chiến thuật với 3 hậu vệ không còn gì mới mẻ với bóng đá thế giới. Juventus của Antonio Conte (giờ là Allegri) thống trị Serie A với bộ tam Chiellini – Bonucci – Barzagli, hay Bayern của Guardiola ở thời điểm hiện tại đang rất thành công với chỉ Benatia (hoặc Dante), Jerome Boateng và Juan Benat chuyên tâm phòng ngự. Ưu điểm lớn nhất mà hình mẫu chiến thuật 3 hậu vệ mang lại nằm ở sự kiểm soát. Cắt giảm một cầu thủ phòng ngự và làm dày thêm hàng tiền vệ sẽ giúp cho các đội bóng đa dạng thêm các phương án tấn công mà không lo bị phản công khi vẫn còn 3 cầu thủ án ngữ ở khu vực trung lộ.
Cựu HLV Conte từng thành công với sơ đồ 3 hậu vệ ở Juve
Lý thuyết thì như vậy, song điều làm cho nhiều chiến lược gia e dè khi sử dụng nó nằm ở “đôi cánh”. Yêu cầu của cầu thủ cánh trong sơ đồ này là cực lớn: lên công – về thủ đều đặn. Nếu các chân chạy biên không đáp ứng được, sự hổng biên dẫn tới tan vỡ đội hình đến như một điều tất yếu. Một người như van Gaal chắc chắn hiểu được điều đó, nhưng ông vẫn chỉ cho Manchester United đá với 3 hậu vệ. Sơ đồ 3-5-2 này tỏ ra không hiệu quả, khi Valencia cùng Ashley Young thiếu sắc sảo trong tấn công mà cũng chưa tròn vai trong phòng ngự. Hệ quả là Man United chơi trồi sụt ở những vòng đầu, chỉ lấy lại phong độ khi van Gaal quay về với 4-4-2.
Mặc dù vậy, hình ảnh “bộ tam phòng ngự” lóng ngóng của Quỷ đỏ lại hiện về trong vài trận gần đây. Có lẽ ông thầy người Hà Lan hi vọng ưu điểm của 3-5-2 sẽ khoả lấp cho nhược điểm của nó, nhưng một khi Evans, Phil Jones, McNair hay Smalling còn lóng ngóng trong phòng ngự, NHM “nửa đỏ thành Manchester” sẽ còn phải lo lắng thêm nhiều.
Van Gaal vẫn chưa tìm ra được sơ đồ tối ưu cho M.U
Không giống Man United, Liverpool lại tìm đến sơ đồ 3 hậu vệ như một sự cứu cánh. Với một đại diện tiêu biểu cho lối chơi kiểm soát và tăng tốc bất ngờ như The Kop, chiến thuật này tỏ ra khá phù hợp. Thầy trò HLV Brendan Rodgers đã dồn ép Arsenal, khiến cho đội bóng thành London có trận đấu cầm bóng ít hiếm hoi sau nhiều năm. Liverpool cũng đánh bại Swansea 4-1 khi “đổi gió”. Liệu đây có phải phương án thích hợp lâu dài cho Liverpool? Đội bóng chủ sân Anfield cần nhiều thời gian hơn nữa để kiểm chứng.
Queens Park Ranger cũng là một đại diện tiêu biểu cho việc cắt giảm nhân sự hàng thủ. Vấn đề mà đội bóng của Harry Redknapp phải đối mặt nằm ở các trung vệ, khi Richar Dunne, Ferdinand quá chậm chạp. 34 bàn thua/19 vòng (tệ nhất giải) khiến cho cuộc “hôn nhân” của QPR với sơ đồ 3 hậu vệ đứng trên nhiều sóng gió.
Với một nền bóng đá thuần đánh biên như Anh, 3-5-2, 3-4-3 hay các biến thể của nó sẽ gặp phải rất nhiều khó khăn. Màn thể hiện của các “chủ thể” lúc này càng minh hoạ điều đó rõ ràng hơn.
Không tiền đạo
Đội bóng tiên phong trong trào lưu này, không thể khác ngoài Liverpool. Khi mà các tiền đạo như Balotelli, Rickie Lambert quá cùn còn Sturridge chinh chiến trên… giường bệnh, việc cải thiện chất lượng các chân sút một cách nhanh nhất là… loại bỏ họ. Sterling – một cầu thủ thuần chạy cánh được giao nhiệm vụ đá cao nhất, với 6 tiền vệ hỗ trợ phía sau. Không phủ nhận Sterling đã và đang làm tương đối tốt, song gánh vác trọng trách tấn công cho một cái tên còn quá trẻ, lại đá trái vị trí là canh bạc nhiều rủi ro với Brendan Rodgers.
Sterling đang có phong độ ổn định trong thời gian gần đây
Một tiền vệ phòng ngự
Đó là điểm khác biệt của Chelsea với đại đa số các đối thủ khác ở Premier League. Trên danh nghĩa, Matic – Fabregas là cặp tiền vệ đá lùi, án ngữ trước bộ tứ vệ Ivanovic – Cahill – Terry – Azpilicueta. Còn trên thực tế, chỉ Matic tham gia đánh chặn, còn Fabregas tham gia tấn công nhiều và làm nhiệm vụ kiến thiết lối chơi cho Chelsea. Vậy nhưng The Blues vẫn có hàng thủ chắc chắn nhất giải, còn Fabregas dẫn đầu danh sách kiến tạo với 13 đường chuyền, tại sao? Câu trả lời nằm ở Willian. Cầu thủ người Brazil chơi lùi thấp, tích cực hỗ trợ phòng ngự và cùng với Oscar tạo thành những “máy quét ảo”, giúp cho Matic không đơn độc trên mặt trận chống tuyến hai. Nhược điểm cho chiêu bài này nằm ở chỗ: vai trò của tiền vệ phòng ngự duy nhất sẽ được đẩy lên rất cao. Bằng chứng là khi vắng Matic, Chelsea lập tức nhận thất bại đầu tiên.
Lời kết
Với việc 4-2-3-1 hay 4-4-2 đã quá thịnh hành trong nhiều năm, không thể phủ nhận Chelsea, Man United hay Liverpool đã tạo ra làn gió mới về phong cách chiến thuật. Dẫu cho kết quả nhận về không giống nhau, và không biết các CLB có kiên trì “cách tân” hay không, thì sự thay đổi này đã mang lại nét độc đáo, bất ngờ và khó đoán hơn cho các trận đấu, làm đã mắt hơn các “thực khách” người Anh vốn bảo thủ và khó tính với các món ăn túc cầu.
